Historia Garbusa

Historia Garbusa w pigułce.

VW Garbus w latach 1930 -1936

Idea powstania Garbusa zrodziła się w głowie Ferdynanda Porsche podczas prac na modelem Typ 12 określanym jako „auto dla każdego”. W tym okresie Porsche wdrażał do produkcji swój cztero cylindrowy silnik, chłodzony powietrzem. Pierwsze cztery prototypy były gotowe w 1932 roku. W roku 1933 Hitler zatwierdził plany Porsche i zlecił rozwój „samochodu dla ludu”. Stąd tłumaczona dokładnie nazwa Volks Wagen. Samochód miał przewozić dwie osoby dorosłe i dwójkę dzieci z bagażem. Planowana prędkość miała wynosić 100 km/h. 

W październiku 1935 roku, pierwszy prototyp oznaczony Porsche Typ 60. W ciągu 1937 roku trzydzieści modeli oznaczonych jako W30 i wyprodukowanych przez Daimlera przejechało 2,9 miliona kilometrów podczas testów. 

Oficjalna produkcja Garbusa rozpoczęła się w 1936 roku. Druga Wojna Światowa zastopowała produkcję, która została przekierowana na wojskowe potrzeby. 

IMG_3853
IMG_5591

Garbus i II wojna światowa

Podczas wojny produkowana dwa typu pojazdów opartych na Garbusie. Wytrzymałe zawieszenie i płaski, czterocylindrowy silnik chłodzony powietrzem były idealne na pustynie Afryki. Był to oczywiście Kubelwagen typ 82. Drugim modelem był Schwimmwagen typ 166. Bazował on na prototypie Kubelwagena z napędem 4×4. Była to offroadowa amfibia. Co ciekawe przednie koła kierowały pojazdem nie tylko na lądzie ale również służyły jako ster w wodzie. Kolejna ciekawostka to system napędu 4×4. Był on aktywny tylko na pierwszym biegu a w niektórych modelach również na wstecznym. 

Cień Tatry i Hans Ledwinka

Jest to ciekawy wątek historyczny dotyczący narodzin Garbusa. W książce „Car Wars” czytamy że Porsche zerkał przez ramię inżyniera Hansa Ledwinki z firmy Tatra, projektując Garbusa. Model Tatry miał taki sam kształt i był napędzany identycznym silnikiem co w późniejszych czasach wszystkie wersje Garbusa. Dość powiedzieć, że w 1961 roku wyrokiem sądu Volkswagen zapłacił firmie Tatra 3 miliony DM.

IMG_4043

Pierwsze VW Garbusy po wojnie

W okresie powojennym, pierwszym kontrolującym fabryki produkujące Garbusy byli Amerykanie. Jedna ze względu na różnice w rynku pojazdów w Stanach i Europie, Ford nie był zainteresowany w zarządzaniu fabrykami produkującymi Garbusa. Przez to ten amerykański producent stracił okazję do włączenia do swojej oferty najliczniej sprzedającego się samochodu wszech czasów. 

Również Anglicy nie za bardzo wierzyli w popularność Garbusa. Jednak ich pierwszym zadaniem było odbudowanie zniszczonej w 40% fabryki w Fallersleben. Pierwszym efektem było wyprodukowanie kilku samochodów z pozostałych po wojnie części. Łącznie w 1945 roku wyprodukowano 56 samochodów. W roku 1946 zaplanowano wykonywanie 1000 pojazdów miesięcznie co nie było łatwym zadaniem. Ostatecznie wykonane 10.000 samochodów przez cały rok, więc cel został prawie osiągnięty. 

IMG_4043

Powojenna rzeczywistość Garbusa.

W 1947 roku Garbus zadebiutował na targach w Hanowerze. W 1948 roku nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora generalnego Volkswagena. Sam model Garbusa praktycznie się nie zmienił. Średnica otworu koła zamachowego miała teraz 48,5mm a kolumna kierownicza posiadała dodatkowe mocowanie. Podwoiła się za to produkcja, która wyniosła blisko 20 tysięcy sztuk. W lipcu 1949 roku wypuszczono nowy model Garbusa, który otrzymał określenie „Eksport”. Najważniejsze zmiany to chromowane i zakrzywione zderzaki, chromowane kołpaki kół i klamki w drzwiach. Pierwszy raz obramowania lamp również były chromowane. Zastosowano nową kierownicę oraz zaślepione miejsce na radio. W tym samym roku Karmann wypuścił czteromiejscowy kabriolet.

Garbus w latach 50-tych.

W roku 1951 Volkswagen wyprodukował ponad 90 tysięcy Garbusów z czego ponad 30% zostało wyeksportowaych do 29 krajów. 10 Marca 1953 roku zjechał z taśmy montażowej ostatni model Split, czyli z dzieloną tylna szybą. Od tego czasu zapanowała era Ovala. Zmiana okna zwiększyła o ponad 1/4 jego powierzchnię. A produkcja jednej i do tego większej szyby, była po prostu tańsza. Obecnie modele Split są perełką poszukiwaną przez kolekcjonerów. 

W lipcu 1953 roku z taśm montażowych zjechał półmilionowy Garbus. Dzienna produkcja samochodów wynosiła 673 sztuki. Nowy „kominek” otrzymał zwiększoną z 25 do 30 koni mechanicznych moc. 

W roku 1954 rozpoczęto budowę Garbusa w Meksyku. Rok później wyprodukowano milionowego Garbusa. Ceny samochodów w roku 1955 kształtowały się następująco:

  • wersja podstawowa 3790 DM
  • Wersja eksport 4700 DM
  • Kabriolet 5990 DM

W tym roku wprowadzone też parę zmian. Było to między innymi powiększenie świateł stopu. Amerykańskie modele otrzymały kierunkowskazy, podczas gdy wersje europejskie miały ciągle semafory lub trafikatory. W kolejnym roku opony montowane w Garbusach były już bezdętkowe. Produkcja cały czas wzrastała i wynosiła prawie 400 tysięcy sztuk rocznie.

Koniec ery Ovala

Od sierpnia 1957 roku Garbusy zyskały większe tylne okno. Tym samym skończyła się era Ovala. Nowe okno było o prawie 20% większe i zostało zamocowane wyżej. Cieńsze tylne słupku poprawiły widoczność. Kolejną zmianą była nowa deska rozdzielcza z większym schowkiem. W tym roku pojawił się też nowy model VW czyli Karmann Ghia. Do roku 1959 praktycznie jedyną zmianą były klamki w drzwiach. W 1959 roku z taśm fabryki w Sao Paolo w Brazyli zjechały pierwsze Garbusy. 

Kolejne modele Garbusa

Rok 1960 przyniósł większe zmiany zarówno w wyglądzie zewnętrznym jak i w napędzie Garbusa. Wprowadzono kierunkowskazy w tylnych lampach oraz z przodu na błotnikach. Moc silnika została zwiększona o kolejne 4 konie mechaniczne. Wzrost mocy uzyskano dzięki lepszemu tłumikowi oraz kompresji. Samochód otrzymał w pełni zsynchronizowaną skrzynię biegów a skrzynkę bezpieczników przeniesiono do wnętrza samochodu. Pojawił się także spryskiwacz szyby. W 1961 roku wprowadzono nowe tylne światła. Wykonana z wełny podsufitka została zastąpiona winylową. W 1963 roku zautomatyzowana produkcja osiągnęła ponad 5000 sztuk dziennie. W 1964 roku przednia szyba urosła o 28mm a tylna powiększyła się o 20 cm wzwyż i 10mm w szerz. Powiększone zostały również boczne szyby. Było to możliwe dzięki odchudzeniu słupków A, B i C. W 1962 roku zmieniono system ogrzewania. Wprowadzono nagrzewnice, które podniosły jakość ciepłego powietrza. 

Silnik 1500

W 1965 roku Garbus otrzymał nowy silnik o pojemności 1500cm, a rok później wprowadzono szereg zmian. Najważniejsze z nich to nowe koła 4×130, jeden wspólny kluczyk do drzwi i zapłonu. Pojawiły się również tarczowe, przednie hamulce. Rok 1967 to czas kolejnych zmian. Nowe światła, zmiana położenia filtra paliwa, nowe zderzaki, wskaźnik poziomu paliwa. Do silników 1500 była możliwość zamówienia automatycznej skrzyni biegów. Rozpoczęła się również produkcja Garbusa w meksykańskim Pueblo. W sierpniu 1967 roku przeprowadzono pierwszą dość poważną zmianę stylistyczną w nadwoziu. Zmieniono mocowanie świateł i skrócono klapę silnika. Przednie zawieszenie było na drążkach skrętnych a tylne na wahaczach zostało nie zmienione aż do zakończenia brazylijskiej produkcji w 2003 roku. Pojawił się też nowy silnik o pojemności 1584cc i mocy 50 koni W 1968 rączkę do otwierania bagażnika umieszczono w schowku. Pojawił się także VW Type 4, dostępny jako wersja 2 lub 4 drzwiowa. Powstała również wersja L dla modeli 1300 i 1500. Model miał lusterko zapobiegające oślepianiu, dodatkowe lusterko w daszku przeciw słonecznym pasażera, dwa światła cofania, wyściełana deska rozdzielcza, zamykana skrytka, kieszeń w drzwiach pasażera i tylna popielniczka. Sparkafer 1300 był dostępny również z automatyczną skrzynią biegów. 

Nowe wersje 1302 i 1303

Rok 1970 to czas wdrażania nowych modeli. Najpierw pojawił się model 1302. Płaska przednia szyba i zawieszenie MaxPhersona z przodu. Tylne zawieszenie było podobne do tego stosowanego w ówczesnym Porsche 911. Pojemność bagażnika zwiększyła się ponad dwukrotnie. Większe silniki 1300 i 1600 wymagały zmiany pokrywy silnika. Model 1302 był dostępny z silnikami o mocy od 34 do 44 koni mechanicznych a model 1302S z silnikiem 50 koni. W 1971 wprowadzono nową kierownicę a także wejście do portu diagnostycznego! Było to jak na lata 70te bardzo zaawansowane rozwiązanie. Luty 1972 roku to moment kiedy produkcja Garbusa przekroczyła 15 milionów sztuk. Rekord ustanowiony przez Forda T został pobity. 

Rok 1972 to również pojawienie się modelu 1303. To największa zmiana w historii Garbusa. Zakrzywiona przednia szyba skrócona klapa bagażnika, duże światła tylne czyli „stopa słonia” do tego całkowicie nowa deska rozdzielcza i fotele. Ten Garbus znacząco różnił się od swoich poprzedników. Pojawiła się również wersja Kabrio. W 1978 roku produkcja Garbusa w Europie została zakończona.